ALİYA 2018

Değerli yazar Ralf Arditi bu haftaki yazısında Türkiye’den aliya yapanların acaba bu günleri evvelden görerek mi bu kararı aldıklarını sorguluyor…

Elbette doğrudur. Çarşambanın geleceği salıdan bellidir. Türkiye’deki Yahudiler doğdukları, büyüdükleri, yaşadıkları ülkenin nereden nereye geldiğini görmüyorlar mı? Elbette görüyorlar. Bu yüzden aliya yaptılar (göç etmek) ve yapmaya devam ediyorlar.  

Peki diğerleri neden kıpırdamıyorlar? Onlar durumun farkında değiller mi?

Elbette onlar da her şeyin farkındalar, ama… Aması var işte…

2017 yılında Türkiye’den İsrael’e göçte rekor kırıldı. 450 kişi (yaklaşık) göç etti ve İsrael’de yaşamaya başladı.

2018 yılında farklı bir tablo ile karşı karşıyayız. Şu ana kadar Türkiye’den aliya yapanların sayısı yetmiş kişi civarında. Bu yaz yüz kişinin daha gelmesi bekleniyor. Oldu sana yüz yetmiş  kişi. Yani taş patlasa bu sene Türkiye’den gelecek göçmenler iki yüz kişi olur. Peki, ne oldu da bu sene geçen senenin yarısına bile ulaşamıyoruz? Göç neden azaldı? Bu yazımda elimden geldiği kadar bu konuyu irdeleyeceğim.

(Bu sayıları kafadan filan da atmıyorum. Türkiyeliler birliğinin yetkilileri ile konuştum. İsteyen sorabilir.)   

Daha evvelki yazılarımda da üstüne basa basa belirttim. Özellikle 2010 yılından sonra Türkiye’den İsrael’e göçün ana nedeni çocukların eğitim problemidir. Türk Yahudi aileleri çocuklarını alışıla geldiği gibi özel liselere, yabancı okullara artık gönderemiyorlar. Çünkü çok çok pahalı. En ucuzu 30 bin 40 bin lira civarında. Çok daha pahalıları da var. Üstelik bir de bunun servisi, yemeğini filan da cabası. İki çocuk okutan bir aileyi düşünün. Kim bu masrafın altından kalkabilir?

Devletin okulları ise bir alternatif değil. Arzu edilen eğitimi vermekten çok uzak. Bir de birden bire velilere “efendim, bizim okulumuz umumi arzu üzerine imam hatip lisesi oldu” deyiveriyorlar. Hadi bakalım ayıkla pirincin taşını…

Üniversiteler ise tam bir felaket. Zaten az sayıdaki değerli profesörler, ya kendileri ayrıldılar, ya devlet tarafından açığa alındılar, bazıları Fetöcü diye suçlandılar, kimileri sürüldü, yani doğru dürüst hoca kalmadı. Türk üniversiteleri dünya sıralamasında çok çok gerilerde... Bu üniversitelerden mezun olanlar ise diplomalı işsizler ordusuna katılıyor. Çünkü aldıkları eğitim bir işe yaramıyor.

Eğitim problemini dışında duyarlı aileler çocuklarının istikbalini de düşünmekteler. Elbette ki Yahudi, Müslüman, kim olursa olsun çocuğuna kendi dininden, kendi kültüründen birisi ile evlendirmek ister. Ama Türk Yahudi cemaati o kadar küçüldü ki artık gençler biri birilerini bulamıyorlar. Karışık evlilikler aldı başını gitti. Bu da göç etmenin bir başka nedeni.

Elbette hayata yeni atılacak gençler için Türkiye’nin ekonomisi de önemli. Ülke battı batıyor. Dolar 5 liraya dayanmış. 2018 yılı kayıplar % 20. Parayla para kazanma devri çoktan bitti. Perakendecilik ölmüş. Kapalıçarşı’da Beyoğlu’nda dükkânlar kapanıyor. Büyük şirketler teker teker bankalardan borçlarını yeniden yapılandırmasını istiyorlar. Ekonomistler uyarıyorlar, Türkiye ekonomisi intihara gidiyor diyorlar.

Yahu artık Türkiye öyle bir duruma gelmiş ki, Erdoğan’ın ve Ak Partinin seçimi kazanmasının daha hayırlı olacağı görüşünde olan Türk Yahudileri bile var… Yani, pes diyorum başka bir şey de demiyorum… Durum o kadar çaresiz yani…

Türkiye’nin adaletinden, basınından kadın cinayetlerinden çocuk istismarlarından filan hiç bahsetmiyorum bile… Hele İsrael ve Yahudi düşmanlığına hiç değinmek istemiyorum.

Eeee, daha ne bekliyorsunuz, kıpırdasanıza…

İşte zurnanın zırt dediği yer burası. O iş öyle kolay değil.

Gelebilenler geldi, bir kısmı hala sayı azalsa da geliyor. Azalarak da olsa daha da gelecekler.

Gelmeyenler niye gelmiyorlar? Ya da gelemiyorlar?

Adam lisan bilmiyorsa, iyi derecede bilgisayar kullanamıyorsa, mühendis doktor gibi geçerli bir mesleği yoksa, çalışmadan evde oturarak bu pahalı ülkede yaşamaya yetecek kadar para sahibi değilse nasıl gelecek?

Gelemiyor, korkuyor işte...

Gelecek de İsrael’de nasıl hayatını sürdürecek?  Adam telefonunu bile kullanmaktan aciz, ben orada ne yaparım diye düşünüyor, lisan bilmiyor, mesleği yok, zor, çok zor yani…(Eklemekte mahzur görmüyorum, ben de geldiğimde pazarcılık bile yaptım)

Gelemiyor, tırsıyor işte...

Yada, tamam gelecekte, bütün varlığı Türkiye'de. Evini şimdilerde satamıyor, değerinin çok altında, işini kapatamıyor, kapatsa bütün varlığı uçacak, ya da yaşlı büyükleri var, onları götürse götüremiyor, bıraksa bırakamıyor, veya kendi gidecek de çocukları torunları gidecek durumda değil. Gitmek de istemiyor. gelin ayak diriyor, torun genç kız olmuş, ben arkadaşlarımı bırakıp gitmem diyor. Başa çıkmak imkansız. 

Gelmek istiyor ama gelemiyor...Gelemez de...

Amaaaa, eğer henüz çocuk büyütüyorsan ve çocuğunu düşünüyorsan, onu seviyorsan atacaksın kendini uçağa, geleceksin arkadaş. Bir nesil kendini harcayacak. Çocuğunu burada büyüteceksin. O İbraniceyi de İngilizceyi de burada öğrenecek. Dünyanın en iyi üniversitelerine gidecek. İcabında garsonluk yapıp okul parasını çıkartacak. Korkmayın. İsrael’in çocukları kendilerini kurtarır. Size de hiçbir şey olmaz, her kes becerdi, siz de becerirsiniz, korkmayın… Analarımız, babalarımız çok çok daha zor şartlarda, çadırlarda yaşayarak icabında savaşarak bu ülkede tutundular, bu gün şartlar elbette çok daha kolay…

Son çare sen gelemiyorsan onları göndereceksin. Burada o gençlere yardım etmek için çırpınan insanlar çok... Burada, orada olduğundan çok daha emniyette olacaktır, kendine bakmayı da öğrenecektir, korkma...

Ve dostlar, inanın ki değer. Her türlü zorluğa değer. Bir kaç senede her şey yoluna giriyor. 62 yaşında çok sınırlı imkânlarla geldiğim bu ülkede ilk birkaç seneden sonra iyi ki gelmişim demediğim bir gün yok. 

Medeniyet, yaşadığın ülke ile her gün gurur duyacağın bir olay, gece yarısı sokağa çıkıp avazın çıktığı kadar OHHHH BEEE diye bağırasın geliyor.

Hele hele kendi memleketinde yaşamanın ve  özgülüğün tarifi mümkün değil. İnanın her şeye değer. 

Aaron Baruch  (Ankaralı)