ÇÖLÜN ORTASINDA MİLYARLARCA DOLARLIK DEV PROJE

Ne yazık ki Bereshit aya gitmesine rağmen  inmeyi başaramadı. Küçük ülkenin büyük rüyası yarım kaldı ama kimse dert etmiyor. İsrael halkı, bir sonraki denemede başarılacağından emin.

İsrael’in kurucu babası Ben Gurion’un  hayali ülkenin neredeyse yarısını kaplayan çöllerde çiçeklerin açtığını görmekti. Arava çiftliklerinde bu hayal yıllar evvel gerçek oldu. Şimdi Ben Gurion’un  hayal bile etmediği başka bir mucize İsrael’in o sıcak çöllerinde gerçekleşiyor.

Bundan on sene kadar evvel enerji konusunda dışa bağımlılığı azaltarak ülkeyi daha güvenli bir hale getirmeyi düşünen İsrael hükümeti yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelerek büyük bir projeyi hayata geçirmek üzere 2014 yılında kolları sıvadı. Hedef 2020 yılına kadar ülkenin elektrik ihtiyacının % 10’unu güneş enerjisinden elde etmekti.

Negev çölü bildiğiniz gibi güneşi çok bol bir coğrafya. Üç ya da dört kilometrekarelik bir alan düşünün. Bütün bu alan, 28 bin ton çelik yapı kullanılarak enine ya da boyuna hareket edebilen iç bükey aynalarla (heliostat) kaplanmış. Alanın tam ortasınada dev bir  kule dikmişler. Tam 250 metre yüksekliğinde. Güneş doğudan batıya doğru hareket ettikçe yaklasik 50 bin ayna  güneşin yönüne ve yüksekliğine göre açılarını değiştiriyor. 

Ortadaki o kule, dünyadaki benzerlerinin en büyüğü ve suyla dolu. Onu  bir çeşit düdüklü tencere gibi düşünün. Aynaların yansıttığı güneş ışığıni o kuleye odaklamışlar. Hani ilkokulda iken bir deney yapardık. Elimize bir büyüteç alıp güneş ışığını bir kâğıdın üstüne odaklardık. Kâğıt hemen tutuşurdu. İşte o hesap, bilgisayarlarin yonettigi 50 bin ayna  3-4 kilometrekare kadar bir alana yayılmış ve o aynalar  düdüklü tencere benzeri kuleye güneş ışığını yönlendiriyor. Kuledeki su, basınç ve sıcaklıkla inanılmaz ısınıp çok yüksek derecede su buharı üretiyor. O buhar elektrik tribünlerini astronomik bir hızda çeviriyor ve böylece çölün ortasında elektrik enerji elde ediliyor. Yani kum ve güneşten başka hiçbir şeyin bulunmadığı Negev çölü elektrik üretiyor.

Bu yılın sonundan evvel üretime geçecek olan bu tesis çalışmaya başladığında ne olacak biliyor musunuz? İşletme 300 megavat gücünde yenilenebilir, temiz elektrik enerjisi üretecek ve bu elektrik 150 bin evin ihtiyacını karşılayacak ve ayrıca, soluduğumuz havadan yılda 110.000 ton CO2 salınımı tutarak insanlığı güvende tutacak.

Ashalim projesinin bir başka özelliği de, sürdürülebilir bir elektrik çıkışını sağlayabilmek için, geceleri de kullanılabilmek üzere enerji depolayabilen bir teknolojiyi kullanılmasıdır.  Ashalim dünyanın en büyük yenilenebilir enerji projelerinden biridir.

(Proje esasında dört üniteden oluşuyor. Bunlardan ilki, Negev Enerji denilen 988 dönüm (yaklaşık 4 kilometrekare) alana yayılmış devasa, maliyeti yaklaşık 1,1 milyar dolar olan  121 megavat gücünde  termo-güneş enerjisi santrali.  

İkinci ünite ise Megalim Güneş Enerjisi diye adlandırılan bu konuda dünyanın en büyük güneş enerjili buhar kazanı olan 250 metre yüksekliğindeki kule.800 milyon dolar maliyeti var.

Ashalim Sun isimli üçüncü ünite 35 megavat gücünde fotovoltaik güneş enerjisi santrali ve bunun da maliyeti 100 milyon dolar civarındadır.

Dördüncü girişim ise Ramat Hanegev Kojenerasyon adı verilen atık su arıtma ve demineralizasyon tesisidir.)

İsrail’in iklimi, özellikle yılda 300 güneşli güne sahip olan Negev’de güneş enerjisi için idealdir. İsrail birçok güneş teknolojisi alanındaki yeniliklere ev sahipliği yaptı. Bölgeye şimdilerde “enerji vadisi” denilmeye başlandı. Akdeniz’den doğal gaz elde etmeye de başlayan İsrael enerji konusunda dışa bağımlılığını azaltarak hem ekonomik olarak büyük faydalar elde etmeyi, hem de daha güvende olmayı planlıyor. Projenin tamamen başarılı olduğu kanıtlandıktan sonra, İsrail hızla yenilenebilir enerji kaynaklarına doğru ilerleyecektir.

Projenin yan ürünlerinden bir tanesi tamamen çöl olan bu coğrafyada çok yoğun bir istihdam sağlanmasının yanı sıra turizmin de gelişmesi bekleniyor.

İsrael daha yaşanılabilir bir dünya için çalışıyor. Kal hakavod İsrael (aferin İsrael)

Aaron Baruch  (Ankaralı)

Kaynakça:

İsrail, Dünyanın En Büyük Güneş ve Termal Elektrik Tesisini Tamamladı.

https://www.israelandstuff.com/israel-completes-worlds-largest-solar-thermal-electric-facility

Necefte Yenilenebilir Enerji: İsrail'in Milyar Dolarlık Güneş Vadisi

 http://nocamels.com/2018/01/renewable-energy-negev-solar-power/