TEŞEKKÜRLER NETANYAHU – TODA BİBİ

 

Bu hafta İsrail’de seçim var. 3 sene gibi bir zaman dilimimde 5’nci kez sandıklara gidiyoruz. Sanki bir şeyleri değiştirebilecekmişiz gibi. Daha seçim başlamadan sonuçlar belli. Bundan evvelki seçimlerde olduğu gibi koalisyon bıçak sırtında.  Bir tarafta sol blok, Bibi (Netanyahu) ve kökten dinciler, diğer tarafta Arap milletvekilleri dahil diğerleri, yani sağ blok.

Bibi anketlere göre koalisyonu kuramıyor. Çünkü Bibi ve kökten dincilerle sol blokun toplamı 58 oluyor, bazen 59, bilemedin 60. Bu sayı 120 milletvekilli İsrail meclisinde çoğunluğu sağlamaya yetmiyor. Durum böyle olunca sağ taraftaki bütün partiler Arap partileriyle birleşseler dahi onların da durumu da aynı.  Bu yüzden son üç senede 5’nci defa seçime gidiyoruz. Kâhin değilim, İsrail siyasetini de çok iyi bildiğim hiç söylenemez, ama görünen köy de kılavuz istemez. Durum yine aynı ve aynı kalacak.

Hükümetin kurulabilmesi için 2 alternatif var. Birincisi, bir mucize olup Bibi, yani Likud partisi beklenenden daha çok milletvekili kazanarak kökten dincilerle bir sol koalisyon hükümeti kuracak. İkinci olasılık yine bir mucize olacak Likud 27-28 milletvekilinde kalacak ve öteki partilerin tümü, Arap partileri dahil, birleşerek bir sağ koalisyonu kuracak. Esasında bu ikinci olasılık çok daha zor. Çünkü Arap birliği bozuldu. Yani Araplar blok halinde seçime girmiyorlar. Arap partilerinden biri bloktan ayrıldı ve koalisyona girmeye pek niyeti yok gibi…

Bugün başbakan olan Lapid’in partisi Yesh Atid’in mecliste 17 iskemlesi var. Gönül ister ki Lapid ve Bibi koalisyona gitsin ve güçlü bir hükümet kurulsun. Esasında Yair Lapid bir zamanlar Bibi hükümetinde bakandı, biri birilerine yabancı değiller. Ancak bu da mucizelere bağlı. Çünkü Bibi’nin koalisyon ortaklarına kazık atma gibi bir şöhreti var. 2 Mart 2020’de yapılan seçimlerde Bibi (Likud) 36 milletvekili çıkarmayı başarabilmişti. Bibi için büyük bir zaferdi.   Mavi Beyaz partisi ile Bibi koalisyonu kurmuştu. Dönüşümlü olarak Gantz ile başbakanlık yapacaklardı. Ancak Bibi kendi dönemi bitince başbakanlığı Gantz’a teslim edeceğine hükümeti bozdu ve seçime gitti.

Bugün için Likud’un 32 milletvekili çıkarması çok zor gözüküyor. Demek ki artık eskisi kadar güçlü değil. Bunun bir başka sebebi de partisinde sivrilen her siyasiyi harcaması. Bugün Knesset’te Likud’a ve Bibi’ye dargın pek çok siyasinin olduğuna inanıyorum.

Yazık olan 3 senede 5 seçim için harcanan para ve zaman. Bu zaman ve para pekâlâ ülkenin yararına harcanabilirdi.

Peki bu işin sonu nereye varacak, her 6 ayda bir seçime mi gideceğiz?

Öncelikle İsrail’de seçim kanununun belki değişmesi gerekli. Partilerin Knesset’e girebilmesi için baraj %3’ün biraz üstünde. Bu baraj yükselirse mecliste bu kadar çok parti olmaz ve koalisyon daha kolay kurulur. Ancak İsrail halkı her düşüncenin, her görüşün mecliste temsil edilmesini istiyor. Bunu demokrasinin gereği olarak görüyor. Bu kadar demokrasi çok fazla diye düşünülebilir. Ancak demokrasi demokrasidir. Demokrasi mükemmel bir yönetim tarzı değildir. Mevcut yönetimlerin en iyisidir.

Değişmesi gereken bir başka konu da başbakanlar en fazla 2 dönem için o makamda kalabilmeli. Öyle ilanihaye başbakanlık ülkeye fayda getirmiyor.  

Bibi iktidarda olduğu 15 seneye yakın bir süreçte İsrail ekonomik ve askeri bakımdan çok güçlendi. Bibi uluslararası alanda İsrail’e çok büyük prestij kazandırdı. Korona ile savaşta İsrail halkı bu beladan en az zararla kurtuldu. Onun zamanında İsrail dünyanın en güçlü ülkelerinden biri oldu.

Ancak Bibi iki senedir iktidarda değil. Ülkede yine de işler fena gitmiyor. Yani bu memleket Bibi olmadan da yönetilebiliyormuş. Bugün artık demokrasinin işleyebilmesi, ülkede güçlü hükümetler kurulabilmesi için yoları açmak gerekli. Şahsi egolardan sıyrılarak ülkenin yüksek menfaatleri uğruna demokrasinin yollarını tıkamamak lazım. Bu seçimlerden sonra alınacak neticelere göre Bibi “yola devam” ya da “tamam” kararı almalı.  Ülkenin Putin’i veya Erdoğan’ı olmamalı. Kendisine yakışanı yapıp efsane olmalı…

Oyum bu defa da Bibi’nin. Ancak “seçim sihirbazı” bu seçimden sonra güçlü bir hükümet kuramazsa bundan sonraki seçimlerde başka partilere şans tanıyabilirim.

Bu ülke için yaptıklarından dolayı Teşekkürler Netanyahu, toda Bibi, bu ülke seni hiçbir zaman unutmayacak.  

 

Aaron Baruch (Ankaralı)