6 GÜN SAVAŞI – HAZİRAN 1967

Sevgili kardeşlerim, 

yeğenlerim ve dostlarım.

5 Haziran 1967de tarihe 6 gün savaşı olarak geçen İsrael ile Arap savaşı başladı. 1948 ve 1956 savaşlarını kaybeden Araplar kaybettikleri itibarlarını geri kazanmak için Mısır devlet başkanı Nasır’ın liderliğinde yeni bir savaşa hazırlanıyorlardı. Mısır ve Suriye, Rusların donattıkları orduları ile kendilerini savaşa hazır hissediyorlardı. Amerika’nın Vietnam bataklığına saplanmış olması dolaysıyla İsrael’e yardım edemeyeceği varsayılıyordu.

Suriye’de Baas partisinin sol kanadı iktidarı ele geçirmişti. Savaş çığlıkları atıyorlardı. Suriye topraklarından İsrael’e sızan El Fetih gerillaları İsrael’e çok zarar veriyorlardı. İsrael’in Birleşmiş Milletlere başvuruları Rusların vetoları yüzünden sonuçsuz kalıyordu. İsrael Suriye’den gelecek olan saldırılara misliyle karşılık verme kararı aldı.

SAVAŞA DOĞRU ADIM ADIM.

7 Nisan 1967 – İsrael uçakları Suriye başkenti Şam’ın üzerinde uçtu. 6 Suriye savaş uçağını düşürdüler.

11 Mayıs 1967 – İsrael başbakanı Levi Eşkol radyodan yaptığı konuşmada “İsrael gayet iyi biliyor ki, teröristlerin merkezi Suriye’dir. Saldırgana mukabil darbeyi vurmanın yerini, zamanını ve vasıtasını biz tespit edeceğiz” dedi.

14 Mayıs 1967- Mısır ordusu kırmızı alarma geçti.

16 Mayıs 1967-Mısır 1956 savaşından beri Birleşmiş Milletlerin kontrolü altında olan Sina yarımadasına girdi.

22 Mayıs 1967-Mısır Tiran boğazını İsrael gemilerine, iki gün sonrada tüm deniz trafiğine kapattı. İsrael’in Hint okyanusu ile bağlantısı kesildi.

26 Mayıs 1967- Mısır radyosundan bir konuşma yapan Nasır “gelecek olan savaş topyekûn bir savaş olacaktır, hedefimiz İsrael’i yok etmektir”  dedi.

30 Mayıs 1967-Mısır ile Ürdün savunma anlaşması imzaladı.

4 haziran 1967 – Mısır ile Irak savunma anlaşması imzaladı.

SAVAŞ BAŞLIYOR.

Savaş 5 Haziran günü başladı. İsrael, Mısır, Suriye ve Ürdün’le savaştı. Bu üç Arap devletine Suudi Arabistan, Irak, Libya, Tunus, Yemen, Fas ve Cezayir destek çıktılar. İsrael’in 300 savaş uçağı, 800 tankına karşılık Araplar’ın (Mısır-Süriye-Ürdün) 957 savaş uçağı ve 2504 tankı vardı.  

1nci gün :

5 Haziran 1967 günü İsrael savaş uçakları sabah saat 07.05 de üslerinden havalanarak batıya doğru uçmaya başladılar. Akdeniz üzerinde çok alçaktan uçarak Mısır radarlarına yakalanmadılar. Daha sonra önce güneye ve sonra doğuya dönerek Mısır hava sahasına girdiler. Mısır savunması uçakları ancak tepelerinde görünce fark ettiler. Güneşi arkalarına alan İsrael uçakları değişik taktiklerle yerdeki uçakları ve zırhsız hangarları bombalıyor, bir yandan asfalt bombalarıyla pistleri kullanılamaz hale getiriyordu. Avcı uçakları savunma mevzilerini ve radarları yok etmekteydi. Saldırı birkaç saat sürdü. Mısır hava kuvvetleri ve savunması tamamen yok edilmişti.

Geriye dönen uçaklar inanılmaz bir hızla yeniden savaşa hazırlandılar. Uçakların yeniden savaşa hazırlanabilme süreleri, eğitimlerle o kadar kısaltılmıştı ki Araplar, bu kadar çok uçağın havada olmasına inanamamışlar,  Amerikan ve İngiliz uçaklarının İsrael’in yanında savaşa girdiğini zannetmişlerdi.

(İsrael Mısır ile Suriye arasındaki şu konuşmayı kaydetmiştir.

-Mısır: Yalnız Amerikan uçakları mı diyeceğiz yoksa Amerikan ve İngiliz uçakları mı?

-Suriye: Amerikan ve İngiliz uçakları beraberce diyelim.)

Yeni saldırıya hazırlanan İsrael savaş uçakları tekrar havalandılar. Bu arada Mısır, Suriye ve Ürdün arasında irtibat koptu. İsrael elektronik üniteleri, Arap devletlerinin arasındaki iletişimi parazitlerle bozdu. Nihayet irtibat sağlanınca Mısır subayları, Suriye’ye “İsrael hava kuvvetlerini yok ettik, Şimdi uçaklarımız, İsrel’in içlerine yeni bir saldırı dalgasına başlıyor”  bilgisini verdi. Suriye sevinç çığlıkları içerisinde radarlarında İsrael’in üzerinden kendilerine doğru gelen Mısır uçaklarını gördüler. Oysa konuştukları Mısır subayları değil, İsrael askerleriydi ve gelen uçaklar İsrael saldırı uçaklarıydı. Fena halde faka basmışlardı. Suriye savunması birdenbire tepelerinde İsrael uçaklarını gördüler. Mısır semalarında olanların aynısı Suriye’de ve peşinden de Ürdün’de oldu. Suriye ve Ürdün hava kuvvetleri birkaç saat içerisinde yok oldular. Birinci günün sonunda Mısır, Suriye ve Ürdün’ün hava kuvvetlerinin tümü savunmaları, pistleri, hangarları, mühimmat depoları ve uçaklarıyla yok edilmişlerdi.

2nci gün:

Gazze kuşatıldı. İsrael tankları Ürdün’ün egemenliğindeki Batı Şeria’ya girdi. İsrael paraşütçüleri Yeruşalayim’e (Kudüs) girdiler ve İsrael oğullarının 2000 yıllık beklentisi sona erdi. İlk tapınaklarından geriye kalan duvarlarına (KOTEL– İlk tapınaktan kalan batı duvarı)  kavuştular. Birleşmiş Milletler oy birliği ile ateşkes kararı aldı.

Bu resimdeki üç paraşütçü bugün hala hayattalar ve bir tanesi de doktordur. 

3ncü gün.

İsrael ordusu Sina yarımadasına girdi. Süveyş kanalının doğu yakasını ele geçirdi. Akabe körfezini açtı. Şarm el Şeyhi kuşattı.  Batı Şeria ve Yeruşalayim’i kaybeden Ürdün ateşkesi kabul etti.

4nci gün:

Golan tepelerinde savaş kızıştı. Sina yarımadasını tamamen kaybeden Mısır ateşkesi kabul etti.

5nci gün.

İsrael, Golan tepelerini tamamen kontrolü altına aldı. Nasır, sokaklardaki baskıya dayanamadı ve istifa etti. (Sonradan istifasını geri aldı.)

6ncı gün:

İsrael Rusya ile diplomatik ilişkilerini kesti. İsrael, Şam’a 40 kilometre mesafedeki Kunetra’yı aldı. Şam’ın top menziline girmesi üzerine Suriye de ateşkesi kabul etti.

Savaş sona erdi.

Sonuç : İsrael, 800 askerini, 46 uçağını kaybetti. 15 İsrael askeri esir düştü ve 2564 İsrael askeri yaralandı. Savaşta,  Mısır, 11.500 askerini, Ürdün 700 askerini,  Suriye 2.500 askerini kaybetti. Araplar, toplam 400 den fazla savaş uçağı kaybettiler. Toplam 45.000 Arap askeri yaralandı. 6.000 Arap askeri esir düştü. İsrael kendi topraklarının 4 misli boyunda alanı ele geçirdi.

Pan – Arabizim çöktü. Araplar İsrael ile başa çıkamayacaklarını anladılar.

Bu savaş ve sonuçları hakkında binlerce sayfa yazılabilir. Yazılmıştır da. Ama en önemlisi, İsrael savaştan sonra Araplara kaybettikleri toprakları geri vermeyi, karşılığında ise barış yapmayı önerdi. Araplar İsrael’i tanımayı reddettiler ve teklifi kabul etmediler. Yalnız Mısır kabul etti (1973 Yom Kipur savaşından sonra) ve İsrael Sina yarımadasından çekildi. Mısır İsrael barışı oldu. 40 seneden fazla bir zamandır İsrael Mısır sınırında hiçbir asker ölmedi.

Ben 50 yıl sonra okuduklarımdan böyle bir özet çıkartabildim.  Bu savaşa katılan İsrael askerlerinin pek çoğu hala hayatta. Yanlış ya da eksik yazdıklarım varsa o insanlardan özür diliyorum. Hayatını topraklarını savunmak için ölenlerin aziz hatıraları önünde de saygıyla eğiliyorum. Mekânları cennet yolları ışık olsun.

Neticede savaşta 15 binden fazla insan öldü, binlercesi yaralandı ve sakat kaldı. Yakınlarını kaybedenler, mülteci durumuna düşenler ve hala devam eden gerginlikler. Yani savaşı ölüm kazandı başka kazananı yok.

Sevgili kardeşlerim, yeğenlerim ve dostlarım.

Ne diyeceğimi bilemiyorum, ama ne istediğimi biliyorum. BARIŞ ve SUKÛNET !..

Bu hafta da bu kadar, esen kalın…

Aaron Baruch  (Ankaralı)